[ad_1]
دانشنامه علمی توتیا: احساس چاقی میکنید و به فکر لاغر کردن افتادهاید؟ نمیدانید از کجا باید شروع کنید؟ بارها و بارها تلاش کردهاید اما نتیجه نگرفتهاید؟ تبلیغات و آگهیهای تلویزیونی و ماهوارهای و مجلات شما را برای لاغر شدن وسوسه میکنند؟ به حرف چه کسی باید گوش کرد؟ جای نگرانی نیست، دکتر رضا راستمنش، متخصص تغذیه و رژیمدرمانی، دکتر محمد هاشمی، دبیر انجمن پیشگیری و درمان چاقی، هانیه جباریان، کارشناستغذیه و دکتر عالیه عاشوری ، دکتر داروساز پاسخ بسیاری از پرسشهای شما را دادهاند. اگر به دنبال پاسخی برای پرسشهای خود هستید پیشنهاد میکنیم حتما این مطلب را مطالعه کنید.
به اعتقاد متخصصان، چاقها چیزی حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد افراد جامعه را تشکیل میدهند. این تعداد از افراد به درجاتی از اضافه وزن مبتلا هستند که تنها و صحیحترین راه ممکن پیشرویشان مراجعه به متخصص تغذیه و دریافت رژیم غذایی درست همراه با برنامهای منظم از فعالیتهای بدنی روزمره است. گاهی متخصصان با در نظر گرفتن شرایط بدنی بیمار و برای گرفتن بهترین نتیجه در کنار رژیم غذایی و فعالیت بدنی قرص و دارو تجویز و تاکید میکنند تجویز دارو تنها باید زیر نظر متخصص تغذیه باشد و خوددرمانی در این زمینه هرگز نتیجه نخواهد داد.
خوددرمانی ممنوع!
قرصهای لاغری در دنیا بسیار متفاوت هستند؛ برخی واقعا موثرند، برخی تاثیر کمی دارند و بعضی هم هستند که نهتنها فایدهای برای فرد چاق ندارند بلکه مشکلات جسمی او را دوچندان هم میکنند. کارکرد و عملکرد این قرصها با یکدیگر تفاوتهای بسیاری دارد. بعضی از قرصها سوخت و ساز را بالا میبرند و بعضی دیگر جذب غذا میشوند یا حتی اشتها را کاهش میدهند. دکتر راستمنش میگوید: «مصرف هر کدام از این قرصها به شرایط جسمی هر فرد بستگی دارد.
برای مثال فردی که ذاتا کماشتهاست اما به دلیل کمتحرکی یا یک مشکل هورمونی به چاقی مبتلا شده نباید از قرصهای کاهنده جذب چربی استفاده کند زیرا دچار کمبود ویتامین خواهد شد. تشخیص اینکه قرصها چگونه، در چه زمان و با کدام رژیم غذایی مصرف شوند و چه افرادی کاندیدای مصرف این قرصها هستند، فقط بر عهده متخصص تغذیه است.
بکش و لاغرم کن!
وقتی با جامعهای با این درصد بالای چاقی مواجه هستیم، به تبع بازار گستردهای از انواع و اقسام محصولات تبلیغاتی شکل میگیرد که لزوما همه آنها ما را به هدفمان نمیرسانند. یادمان باشد وقتی مخاطبان یک محصول زیاد هستند شرکتها بیشتر به سوددهی خودشان نگاه میکنند. به همین خاطر است که باید دقت کنیم از داروهایی استفاده کنیم که مجوز داشته باشند و اثرات لاغری که قرار است روی ما بگذارند به قیمت از دست دادن جانمان تمام نشود.
دکتر هاشمی میگوید: «دارویی مثل سیبوترامین سالها توسط متخصصان برای بیماران تجویز میشد. این دارو کاهش اشتهای شدیدی را همراه داشت. دریافت انرژی کم میشد و کاهش وزن به دنبال آن رخ میداد اما بعد از مدتی عوارضی چون اختلالات قلبی و عروقی در افرادی که از این دارو استفاده کرده بودند مشاهده شد و بلافاصله این دارو از فهرست داروهای مجاز حذف شد.
برای درمان چاقی با استفاده از دارو باید دو نکته اساسی را مد نظر داشت و آن اینکه اولا نباید به صورت خودسرانه از این داروها استفاده کرد ثانیا «حتما» باید این داروها توسط پزشک و متخصص تغذیه برای بیمار تجویز شده باشد. دارو مانند کالاهای مصرفی دیگر نیست که فرد طبق سلیقه و علاقهاش آن را انتخاب کند.»
برای تشخیص داروهای موثر و مفید از داروهای غیر موثر و مضر یک راه بیشتر وجود ندارد و آن هم اینکه باور کنیم هر دارویی که در تلویزیون، ماهواره و توسط وسایل ارتباط جمعی تبلیغ میشود مضر و بدون مجوز قانونی است. جالب است بدانید در کل دنیا تبلیغ هر نوع دارو به جز داروهایی مثل استامینوفن که فرمول ساده و روشنی دارند، غیر مجاز و غیرقانونی است.
بازی ماهرانه متخصصان و چربیها!
برای کاهش چربیهای بدن باید حوصله به خرج داد و صبوری کرد. دکتر راستمنش میگوید: «مطالعات انجام شده در کشورمان نشان میدهد ۵۰ درصد مردان و ۶۶درصد زنان بالای ۴۰ سال کشور دچار اضافه وزن و چاقی هستند. پس خیلی دور از ذهن نیست که همه این چاقها دنبال کوتاهترین راه لاغری باشند که آن هم استفاده از چربی سوزهاست.
یادمان باشد جز در موارد بسیار شدید چاقی که کار به عمل جراحی میکشد در سایر شرایط رکن اصلی کنترل، درمان و مدیریت چاقی همان رژیم غذایی و فعالیت منظم است. رژیم مدرن برای کاهش وزن شامل بازی ماهرانه ترکیبات، هورمونها، سوخت و ساز و باکتریهای روده است و اینجاست که نقش متخصصان پررنگتر میشود.»
قانون بقای چربی
اینکه به جز انرژی، چربیها هم قانون بقا دارند مسئله بامزهای است. چربی نوعی ذخیره انرژی است که برای از بین بردن آن، طبق قانون معروف بقای جرم و انرژی باید آن را به انواع دیگر انرژیها تبدیل کرد.
در واقع چربی هم مانند انرژی برای تولید نیروی محرکه باید به شکل دیگری ظهور پیدا کند؛ مثلا با ورزش کردن و در پیش گرفتن رژیم غذایی درست، میتوان ذخیره چربی را در بدن کم کرد بنابراین واژه چربیسوز اساسا صحیح نیست حتی برخی چربیسوزها حاوی مواد محرک عصبی مانند آمفتامین هستند و عوارض جانبی فراوانی مانند پریشانی افکار، تمایل به خودکشی، اختلالات دریچه قلب و مشکلات کبدی ایجاد میکنند.
علاوه بر اینها متخصصان معتقدند، هرقدر وزن به سرعت کاهش یابد، با همان سرعت هم افزایش پیدا خواهد کرد بهخصوص که بسیاری از داروهای غیرمجاز به جای چربیسوزی میزان آب بدن را به سرعت کاهش میدهند و فرد با تصور اینکه دارو موثر بوده باز هم به استفاده از آن ادامه میدهد و اینجاست که عوارض، جبرانناپذیر خواهند شد.
فقط قرص کافی نیست
اینکه چطور میشود ما چاق میشویم، نهتنها برای خودمان بسیار مهم است بلکه یکی از سوالات اساسی متخصصان تغذیه است. چاقی یا منشاء ژنتیک دارد که به سختی قابل درمان است یا اینکه بر اثر شیوه نادرست زندگی به وجود میآید.
در کل اگر بیشتر از نیاز بدنمان بخوریم و فعالیتهای بدنی را از زندگی خود حذف کنیم بهطور قطع میتوانیم میزبان خوبی برای چاقی باشیم.
در چنین مواردی اکثر متخصصان برعکس کاری که ما انجام دادهایم را تجویز میکنند؛ آنها از ما میخواهند کم بخوریم و بیشتر فعالیت کنیم. مصرف تمام و کمال داروهای لاغری مجاز در خوشبینانهترین حالت پنج تا ۱۰ درصد موفقیت به دنبال دارد که چنین کاهشی برای سلامت شخص کفایت نمیکند و باز هم نیاز است به تغییر شیوه زندگی و تغذیه بپردازیم.
دکتر محمد هاشمی معتقد است داروها در این بین، اساسا نقش کمکی دارند. هیچ دارویی را سراغ نداریم که مصرف غذایی ما را محدود کند و کاهنده وزن ما به شکل معنی داری باشد یا سوخت و ساز بدنمان را آنچنان بالا ببرد که به وزن دلخواهمان برسیم.
منشاء گیاهی بهانه است
شاید زیاد این جمله به گوشتان خورده باشد که «این دارو تمام گیاهی است.» شاید تعداد قلیلی از این دارو منشاء کاملا گیاهی داشته باشد اما یادمان باشد بسیاری از سمومی که مرگ را برای انسان به ارمغان میآورند هم منشاء گیاهی دارند. اتفاقا در این صورت بهخصوص در مورد داروهای بدون مجوز وزارت بهداشت، تشخیص سودمند یا مضر بودن این داروها بسیار مشکلتر میشود.
در سال ۱۳۹۱ در پژوهشکده علوم غدد دانشگاه شهید بهشتی پژوهشی انجام شد که طی آن ۹ داروی لاغری که در شبکههای ماهوارهای و عطاریها بهشدت تبلیغ میشد، مورد بررسی و آزمایش قرار گرفت. آزمایشات نشان داد بهرغم ادعای شرکتهای سازنده، هیچکدام از این داروها منشاء گیاهی نداشتند و حتی کارخانه معتبری هم مسوولیت ساخت آنها را به عهده نگرفته بود. در این میان شش دارو، هورمون تیروئید با دز بسیار بالا داشتند که یکی از عوارض پرکاری تیروئید لاغری است .
[ad_2]